e-learning: Σύνδεση με τη γνώση

Τα τελευταία χρόνια το e-learning έχει αναδειχθεί σε σημαντική επιλογή των επιχειρήσεων προκειμένου, με χαμηλό κόστος και σε περιορισμένο χρόνο, να εκπαιδεύσουν το προσωπικό τους,  παρέχοντάς τους περαιτέρω γνώσεις και δεξιότητες στο αντικείμενο εργασίας τους.

Τι είναι όμως το e-learning; Ποια τα πλεονεκτήματά του για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους; Μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις επιχειρήσεις; Σε ποιους εργαζομένους απευθύνεται; Αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα που τυχόν έχετε σχετικά με το θέμα απαντώνται στο παρακάτω άρθρο του HR Professional.

 

"...Σύμφωνα με το CIPD το e-learning μπορεί να οριστεί ως εξής: "Τα μαθήματα που παραδίδονται μέσω ηλεκτρονικής τεχνολογίας με σκοπό την εκπαίδευση, τη μάθηση και την ανάπτυξη ενός οργανισμού". Η ηλεκτρονική τεχνολογία μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση προϊόντων όπως CD's αλλά και να προϋποθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο ή σε κάποιο intranet.

 Τα τελευταία χρόνια δυναμικά μπαίνει στη συγκεκριμένη αγορά και έρχεται να καλύψει εταιρικές ανάγκες και το social learning. 

Η ανάπτυξη του e-learning καλύπτει ένα μεγάλο εύρος εκπαιδευτικών «πακέτων» όπως τα προγράμματα και τα προϊόντα e-learning που συνδυάζονται με εναλλακτικές «τεχνικές», όπως βάσεις όπου διαχέεται η γνώση, κοινωνικές και διαδραστικές σελίδες Μέσων Ενημέρωσης, συμμετοχή σε online διαλέξεις και διαδικτυακά σεμινάρια. Αδιαμφισβήτητα πρωταγωνιστούν τα τελευταία χρόνια και έχουν αλλάξει την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων. Τα social media βρίσκονται στο επίκεντρο μιας αλλαγής κατά την οποία αναδύονται νέες ευκαιρίες για συνεργασία, συν-δημιουργία, διανομή περιεχομένου και ενίσχυση της επικοινωνίας. Η ανταλλαγή μπορεί να γίνει μέσω του διαδικτύου ή μέσω intranets.

Το e-learning μπορεί να χωριστεί σε τρεις μεγάλες κατηγορίες αν και τα όρια τους δεν είναι απόλυτα διακριτά ενώ υπάρχουν και αλληλεπικαλύψεις των κατηγοριών:

1) Formal e-learning: η τεχνολογία σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιείται κυρίως για την παροχή στον τελικό χρήστη «επίσημου» περιεχομένου (εκπαίδευση ή μαθήματα ανάπτυξης) χωρίς σημαντική αλληλεπίδραση ή υποστήριξη από επαγγελματίες της εκπαίδευσης, συναδέλφους ή managers. Μια σημαντική βιομηχανία έχει αναπτυχθεί γύρω από αυτή τη μορφή του e-learning, που εκτείνεται από τη συγγραφή του ηλεκτρονικού περιεχόμενο μέχρι τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό και τη διαχείριση της γνώσης - μάθησης. Το formal e-learning καλύπτει μια τεράστια ποικιλία εκπαιδευτικών υλικών που περιλαμβάνουν hards-kills, όπως μαθήματα λογιστικής και πληροφορικής αλλά και soft-skills όπως management και επικοινωνία.
2) Informal e-learning: Πέρα από τις«τυπικές» προσεγγίσεις για το e-learning μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει τις ολοένα αυξανόμενες ευκαιρίες που προσφέρει η τεχνολογία για την υποστήριξη της άτυπης μάθησης στο χώρο εργασίας. Σε πολλούς οργανισμούς, αυτές οι άτυπες μορφές e-learning συνδέονται με το knowledge management. Η συνεργατική προσέγγιση των Mέσων Eνημέρωσης, συχνά, παίζει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των επαγγελματικών κοινοτήτων.
3) Blended e-learning: formal και informal e-learning μπορούν να συνδυαστούνμε άλλα είδη μάθησης. Για παράδειγμα, το μεγαλύτερο μέρος ενός μαθήματος μπορεί να παραδοθεί πρόσωπο με πρόσωπο σε διαλέξεις, μαθήματα ή και μέσω γραπτού υλικού, αλλά ο διάλογος με άλλους σπουδαστές, οι συνεργατικές δραστηριότητες και η αναζήτηση ή η πρόσβαση σε υποστηρικτικό υλικό να πραγματοποιούνται online.
«Η online εκπαίδευση απευθύνεται στις μεγάλες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις καθώς εκεί υπάρχει οικονομία κλίμακας. Ωστόσο, όσο μεγαλώνει η αγορά του e-learning δημιουργούνται και πιο προσιτές λύσεις που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μίας ΜΜΕ», επισημαίνει ο Κώστας Καδής, Διευθύνων Σύμβουλος της COMPACT.

 Οι δύο όψεις

Όπως οποιαδήποτε απόφαση που αφορά την επένδυση σε μια τεχνολογία πρέπει να εδράζεται σε ενδελεχή επισκόπηση τόσο των πλεονεκτημάτων όσο και των δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι εταιρείες στην υλοποίηση αυτών των λύσεων, αυτό ισχύει και για το e-learning. «Τα πλεονεκτήματα είναι πιστεύω προφανή: Μικρότερο άμεσο και έμμεσο κόστος εκπαίδευσης αλλά και υψηλότερη αποτελεσματικότητα εφόσον μπορούν με κατάλληλο σχεδιασμό να ενσωματωθούν στην καθημερινή ροή εργασίας. Οι εργαζόμενοι ωφελούνται, επίσης, αφού δε χρειάζεται να μετακινηθούν ενώ μπορούν να βελτιώνουν τις δεξιότητές τους σε χρόνο και τόπο που ίδιοι επιλέγουν αφού δεν είναι απαραίτητη η φυσική τους παρουσία στην αίθουσα» εξηγεί ο Κ. Καδής. 

 Αναλυτικότερα τα πλεονεκτήματα συνοψίζονται στα εξής:

Μειωμένο κόστος. Το κύριο κίνητρο για τους οργανισμούς που επενδύουν σε e-learning αποτελεί η συνολική μείωση του κόστους. Τα χρήματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν αμοιβές εκπαιδευτών, ταξιδιωτικά έξοδα και διαμονή. Επίσης, ο χρόνος που ο εργαζόμενος δαπανά μακριά από την εργασία του για λόγους εκπαίδευσης θα πρέπει να μεταφράζεται σε χρήματα.
Απόδοση. Μια λύση e-learning χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους ίδιους πόρους για να εκπαιδεύσει πολλούς ανθρώπους. Μετά την αρχική δαπάνη που αφορά το περιεχόμενο και την επένδυση στην τεχνολογική λύση που έχει υλοποιηθεί, το μεταβλητό κόστος για την παροχή e-learning σε πολλούς εργαζομένους είναι ελάχιστο. Για παράδειγμα, ένας εκπαιδευτής πραγματοποιεί συγχρονισμένο e-learning μπορεί να υποστηρίξει πολλούς εκπαιδευόμενους από εντελώς διαφορετικές περιοχές. Οι μόνοι περιορισμοί έχουν να κάνουν με τις χρονικές ζώνες και τις ευρυζωνικές δυνατότητες.
Παγκόσμιο εύρος. Με το ανθρώπινο δυναμικό πολλών οργανισμών να βρίσκεται σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη ή ακόμα και να εργάζεται από το σπίτι, το e-learning παρέχει μια παγκόσμια λύση για τοσυγχρονισμό της εκπαίδευση των εμπλεκόμενων μερών.
Χρόνος: Πιθανή μείωση του χρόνου που απαιτείται για την παροχή κατάρτισης.
Συνέπεια: Ομοιομορφία και συνέπεια στην παράδοση της εκπαίδευσης. Δεν ενέχει το ρίσκο ο εκπαιδευτής να βρίσκεται σε μια κακή μέρα αλλά γενικότερα να μην ταιριάζει στο μαθησιακό στυλ του ανθρώπινου δυναμικού. Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι υπάρχει, με το e-learning, η δυνατότητα προσαρμογής της εκπαίδευσης για κάθε μαθητή ξεχωριστά. Ενδεικτικά, κάποια εμπόδια / προκλήσεις για την αποτελεσματική υλοποίηση του e-learning σε οργανισμούς περιλαμβάνουν:
Όρια: Που υπαγορεύονται από την τρέχουσα τεχνολογική υποδομή.
Χρόνος: Δηλαδή την εξασφάλιση από την πλευρά των εκπαιδευόμενων ότι θα αφιερώσουν το χρόνο που απαιτείται και δεν θα παραβλέψουν τις ευκαιρίες για μάθηση που προσφέρει το e-learning. Τις περισσότερες φορές που το ανθρώπινο δυναμικό δεν αφιερώνει το χρόνο που πρέπει, οφείλεται στο γεγονός ότι η εκπαίδευση διεξάγεται στο γραφείο και ο εργαζόμενος δίνει σαφώς προτεραιότητα στην ολοκλήρωσης των καθηκόντων του.
Υποστήριξη: Παροχή κατάλληλης υποστήριξης για τους εκπαιδευόμενους.
Διαχωρισμός εκπαιδευτικών αναγκών: Καθώς μπορεί το e-learning να μην είναι το κατάλληλο εκπαιδευτικό εργαλείο για όλες τις περιπτώσεις. Για παράδειγμα, κάποιες τεχνικές του e-learning μπορεί να είναι κατάλληλες για την απόκτηση hard-skills αλλά να μην ανταποκρίνονται στην ανάγκη για απόκτηση soft-skills. 
Περιεχόμενο: Η εύρεση ελκυστικού, σχετικού με το αντικείμενο κάθε εργαζομένου και υψηλής ποιότητας περιεχόμενο.
Κίνητρα: Με δεδομένο ότι οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας είναι πολλές, παροχή κινήτρων στους ανθρώπους να ολοκληρώσουν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι σημαντική παράμετρος επιτυχίας.
«Η προηγούμενη εμπειρία σε ανάλογα έργα και η φήμη του προμηθευτή παίζουν ουσιαστικό ρόλο» αναφέρει ο Κ. Καδής, ως κριτήρια επιλογής του συνεργάτη και συνεχίζει: «Μία ολοκληρωμένη λύση e-learning απαρτίζεται από τρία συστατικά: Περιεχόμενο, Τεχνολογική Πλατφόρμα και Υπηρεσίες Υλοποίησης - είναι σημαντικό ο υποψήφιος συνεργάτης να έχει εμπειρία υλοποίησης ολοκληρωμένων προγραμμάτων e-learning» [...] .

 Σε ποιους απευθύνεται

Το e-learning δεν αφορά πλέον αποκλειστικά μικρές ομάδες εκπαιδευόμενων. Στους στόχους αυτών των εφαρμογών είναι να επεκταθεί και να συμπεριλάβει μεγάλο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού των εταιρειών. Αυτό κυριαρχεί ιδιαίτερα στους οργανισμούς όπου αυτός ο τρόπος εκπαίδευσης χρησιμοποιείται για ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα και εδράζεται στην αντίληψη ότι η πιο «καθολική» εκπαίδευση μπορεί να αντιμετωπίσει και να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ανθρώπων και των οργανισμών.
Με αυτά τα δεδομένα το e-learning αποκτά διείσδυση με δύο τρόπους: από τη μία φτάνει στις εταιρείες που προηγουμένως παρέμεναν στο περιθώριο και, ακόμη σημαντικότερο από την άλλη μετά από μια φάση δοκιμής από ομάδες που κατά κανόνα επωφελούνται στο έπακρο όπως οι πωλήσεις, το marketing κ.ά. σταδιακά όλο το ανθρώπινο δυναμικό εμπλέκεται στη διαδικασία. Οι πωλήσεις και τα στελέχη του μάρκετινγκ έχουν παραδοσιακά μεγαλύτερη πρόσβαση σε εκπαίδευση e-learning, η οποία έχει το πλεονέκτημα, για παράδειγμα, κατά το λανσάρισμα ενός νέου προϊόντος, να προσφέρει just-in-time κατάρτιση που μπορεί να παραδοθεί οπουδήποτε, με πλήρη συνέπεια και συνήθως σε διάφορες γλώσσες.
Τα υψηλόβαθμα στελέχη αποδεικνύονται σε δυνατούς «παίκτες» στην αρένα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Η συγκεκριμένη ομάδα έχει εκφράσει την επιθυμία για περισσότερη εκπαίδευση, πιο γρήγορα και με τη δυνατότητα να διοργανώνουν οι ίδιοι οι managers την εκπαίδευσή τους. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις στις οποίος τα υψηλόβαθμα στελέχη καθορίζουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες του ανθρώπινου δυναμικού, δηλαδή γίνονται «σύμβουλοι» εκπαίδευσης. Στην καρδιά του talent management, η αρχική επαγγελματική κατάρτιση που παρέχεται στους νέους εργαζόμενους γίνεται ολοένα και πιο συχνά με e-learning καθώς παρέχει γρήγορη πρόσβαση, δυνατότητα για παραμετροποίηση και υψηλή ποιότητα.  [...] ".

Δείτε ολόκληρο το άρθρο στο <http://www.hrpro.gr/default.asp?pid=9&la=1&cID=2&arID=3689> (8.2.2013)